ΙΣΤΟΡΙΑ: Το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδος, στην Πλατεία μας

Το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδος

 Η Ιστορία του:

Το  εκκλησάκι στην πλατεία Μαντουδίου χτίστηκε το 1870 από τον γαιοκτήμονα και πολιτικό Βασίλειο Βουδούρη ιδιοκτήτη του κτήματος Μαντουδίου από το 1830, σύμφωνα με το  Πρωτόκολλο της ανεξαρτησίας του Ελληνικού κράτους (Πρωτόκολλο του Λονδίνου) ,πάνω σε αρχαϊκό βωμό λαξευμένου βράχου που  ενσωματώθηκε στα θεμέλια της εκκλησίας στην  Αγία τράπεζα.

Η λαϊκή παράδοση αναφέρει ότι μετά την κατάληψη της Εύβοιας από τους Οθωμανούς το 1470 ,πέντε χρόνια μετά, ο Αγάς της περιοχής παντρεύτηκε μια πανέμορφη Μαντουδιανή χριστιανή και προς τιμήν της ,της έφτιαξε ένα εικονοστάσι στο σημείο αυτό ...

Στις 22 Ιουνίου 1870 ,έγιναν τα εγκαίνια της μικρής και απέριττης νεόχτιστης εκκλησίας  στην πλατεία μας, με εμφανή αρχαϊκά αγκωνάρια στις γωνίες  και περιμετρικά της εισόδου όπως και το χαμηλό σκαλοπάτι στην πόρτα ,δείγμα της ταπεινότητας των πιστών που εισέρχονταν σ΄αυτήν .

Το μικρό εκκλησάκι είναι συνδεδεμένο με το προσωπικό δράμα δυο ανθρώπων  που είχαν τα πάντα ,χρήματα, δόξα και εξουσία, όμως δεν είχαν αποκτήσει παιδιά.

Ο Βασίλειος βουδούρης γεννήθηκε το 1840 και ήταν ο πρωτότοκος γιος του υδραίου Ν. Βουδούρη ιδιοκτήτη του κτήματος Μαντουδίου 

Παντρεύτηκε την Έφη Μελά κόρη του πολιτικού και συγγραφέα Λέοντος Μελά.

 

Βασίλειος Βουδούρης

Εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Χαλκίδας στις εθνικές εκλογές του 1868 με το κόμμα του Δημήτριου Βούλγαρη 

Το 1870  στα 30 του χρόνια αποφάσισε την επιθυμία της γυναίκας που υπεραγαπούσε και ήταν βαθιά θρησκευόμενη να κάνει πράξη και να χτίσει το εκκλησάκι στη πλατεία ,ως ύστατη ελπίδα  στο θεό για να της δώσει ένα παιδί.

Τις 22 Ιουνίου 1870 , εορτή του Αγίου Πνεύματος έγιναν τα θυρανοίξια  της μικρής εκκλησίας στην πλατεία μας .

 

Επίσημη φορεσιά γυναικών Μαντουδίου το 1870

Τη μέρα αυτή όλο το χωριό με τις επίσημες φορεσιές ,ήταν μπροστά στο μικρό εκκλησάκι για το τελετουργικό των εγκαινίων, στην καρδιά του χωριού, μαζί με τον  βουλευτή Β.Βουδούρη ,τους επισήμους και την συνοδεία του.

Εκεί εκτυλίχτηκε  το δράμα και η απόγνωση δυο πλούσιων ανθρώπων για ένα παιδί.

Αγκαλιασμένοι οι δυο τους , σιωπηλοί με βουρκωμένα μάτια, μετά το τέλος της τελετουργίας  με κλειστή την πόρτα παρέμειναν οι δυο τους μέσα στο εκκλησάκι επί μια ώρα γονατιστοί εκστατικά προσευχόμενοι με δάκρυα, ελπίζοντας στο θείο δώρο....

Ο Βασίλειος Βουδούρης και η Έφη Μελά δεν απέκτησαν παιδί... 

Τo 1895  ο Βουδούρης -χωρίς απογόνους-αποφάσισε να πωλήσει το κτήμα Μαντουδίου 25,000 στρεμ. στους κατοίκους, ελευθερώνοντας ουσιαστικά τους κολίγους προγόνους μας .

Για το λόγο αυτό κάλεσε και ανέθεσε στον Ποθητό Καμάρα , επιφανή μηχανικό τοπογράφο να επιμεληθεί της πώλησης του κτήματος χαρτογραφώντας αυτό σε 100 ίσης αξίας, μερίδια η Ζευγάρια . 

Τα συμβόλαια πώλησης υπογράφηκαν στις 23 Φεβρουαρίου 1895 στην "Μεγάλη Οικία" το αρχοντικό του Βουδούρη. Ουσιαστικά από τη μέρα αυτή το Μαντούδι είναι ελεύθερο και οι κολίγοι πρόγονοί μας ,γίνονται ιδιοκτήτες της γής τους .

Τα χρόνια πέρασαν και ήδη το 1905 τελευταίο έτος της 10ετούς δανειακής διευκόλυνσης σ΄αυτούς που δεν είχαν όλα τα χρήματα για την αγορά ,ο Βουδούρης  επισκέφθηκε το Μαντούδι για τελευταία φορά, αφού ήδη είχε γίνει Υπουργός Ναυτικών και πλέον είχε δωρήσει στους αγρότες -που συνέστησαν Συν/μό -και το αρχοντικό του, την ΜΕΓΑΛΗ ΟΙΚΙΑ (Διατηρητέο Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς, σήμερα)

Τη μέρα αυτή οι κάτοικοι του χωριού ( Κ.Βέττας) συνόδεψαν έξω από το χωριό τον Βουδούρη με τραγούδια και τα όργανα της εποχής. 

Σε κάποιο σημείο σταμάτησε το πλήθος και τους μίλησε λέγοντας περίπου τα εξής: 

<<...Μέχρι τώρα ερχόμουνα σαν αφεντικό σας ,από τώρα και στο εξής θα έρχομαι σαν φίλος. 

Σταθήκατε τυχεροί εσείς που είστε πολλοί και άτυχος εγώ που ήμουν ένας. 

Εάν είχα ένα παιδί δεν θα πούλαγα ασφαλώς το χωριό, (και δακρυσμένος) αλλά καλύτερα δυστυχισμένος εγώ και εσείς ευτυχισμένοι. 

Εάν με χρειαστείτε θάμαι πάντα δίπλα σας ...>>

Πράγματι δεν έχασε ποτέ την επαφή με όσους τον είχαν ανάγκη ,όμως το 1910 πέθανε από θλίψη σε ηλικία 70 ετών, αφού πρώτα είχε χάσει την σύζυγό του,που υπερ αγαπούσε.

 ..............                                         

Σήμερα το απέριττο μικρό εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας στην πλατεία μας ως αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας μας , έπρεπε -πάση θυσία -να διαφυλαχθεί ως πολιτιστική κληρονομιά και μνήμη της ιστορικής διαδρομής και πορείας του τόπου μας ,στη καρδιά της πόλης μας !

 1979

Το ιστορικό εκκλησάκι της πλατείας μας παρέμεινε στην αρχική του μορφή 120 χρόνια, ως τις αρχές του 1990. Μια ατυχής απόφαση της εκκλησιαστικής επιτροπής  με παρεμβάσεις ακραίου "εκμοντερνισμού" αλλοίωσαν το ταπεινό εκκλησάκι . Αυτό μεγάλωσε σε ύψος με τούβλα που χτίστηκαν συνέχεια της  πέτρας, σοφατίστικε απ΄ έξω και το δάπεδο,ανυψώθηκε κατά ένα μέτρο και στρώθηκε με πλακάκια αλλοιώνοντας εκτρωματικά  αυτό το πολιτιστικό αποτύπωμα στη καρδιά της πόλης μας.

Το 2020 έγινε μια κίνηση πολιτών, ώστε να αναπαλαιωθεί το εκκλησάκι  που κοσμεί το ιστορικό κέντρο της πόλης μας βγάζοντας τον σοφά ώστε να φανούν οι αρχέγονες αρχαϊκές καστρόπετρες  και εκεί που υπήρχαν τούβλα να αφαιρεθούν και να χτιστούν από έμπειρους τεχνίτες ίδιες πέτρες ώστε να 'ρθεί στην αρχική του μορφή, ως ένα απέριττο ιστορικό εκκλησάκι του 19ου αιώνα, που κοσμεί την πλατεία μας.

                                       

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2020

 Δυστυχώς όμως  αντί αναπαλαίωσης  , χωρίς καμία μελέτη και επίβλεψη ειδικών της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων και  παρά τις έντονες αντιδράσεις μας, κόντρα στις παραδόσεις και την αρχιτεκτονική αισθητική των προγόνων μας, χτίστηκε περιμετρικά μια άλλη μοντέρνα πέτρινη εκκλησία .               Άδολη ,ανθρώπινη μεταφυσική ανάγκη για προσφορά στο θεό... που συνοδεύεται, τις περισσότερες φορές, από έλλειψη ιστορικής γνώσης .

2021

Σήμερα το ιστορικό εκκλησάκι ,δυστυχώς δεν υπάρχει πια...είναι κρυμμένο κάτω από τη βαριά νέα μοντέρνα πέτρινη πανοπλία του.

                                                          

Επειδή ιστορία και πολιτιστική κληρονομιά είναι οι ρίζες και οι μνήμες  όλων μας, ως πρώτο χρέος νοιώθοντας μέσα μας, όλους του προγόνους μας..,όπως έλεγε ο Ν. Καζαντζάκης ,ίσως οι επόμενες γενιές στο πέρασμα του χρόνου, νοιώσουν αυτό το χρέος και το επαναφέρουν στην αρχική του μορφή, βγάζοντας το λίθινο περίβλημα, ώστε να αποκαλυφθεί το αρχέγονο  εκκλησάκι...

Και εκεί ,ίσως, χαμηλώνοντας το πάτωμα, βρουν το αρχικό ταπεινό λιθόστρωτο με τις  πλάκες και τον αρχαϊκό λαξευμένο βράχο ..

Και εκεί, ίσως, δουν  τις σταλαγματιές από τα κεριά εκατοντάδων ανθρώπων που πέρασαν από εκεί ...

Και εκεί, ίσως νοιώσουν τις χαρές από τους γάμους αλλά και τις λύπες αυτών που έφευγαν μετανάστες  και άναβαν το τελευταίο τους κερί στο τόπο που γεννήθηκαν...

Και εκεί ίσως δουν ακόμα, τα δάκρυα ,του  Βασιλείου Βουδούρη και της Εφης Μελά ,αποκρυσταλλωμένα ,στις πέτρινες πλάκες του πατώματος  και νοιώσουν νοερά ,την απόγνωση και το πόνο αυτών των ανθρώπων...

Ίσως !                                                                                                                 Α.Λ.

 

Διαβάστε:

 -Έ ρ γ α  Α σ ε β ε ί α ς

 -Μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς το ιστορικό εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας ,στην πλατεία μας

 -Ανακοίνωση του προέδρου της κοινότητας Μαντουδίου, για το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας