Μια συγκινητική βραδιά ,48 χρόνια μετά, στην πλατεία Μεταλλωρύχων Μαντουδίου

Πραγματοποιήθηκε την παρασκευή 23 Αυγούστου η Εκδήλωση Μνήμης στους απεργούς μεταλλωρύχους μας τον Μάρτη του 1976 και Τιμής στον μεγάλο σκηνοθέτη Θόδωρο Μαραγκό που με την κάμερά του την περίοδο εκείνη βρέθηκε στην περιοχή μας και κατέγραψε ντοκουμέντα της μεγάλης εξέγερσης 5.000 χιλ εργαζομένων στα μεταλλεία Σκαλιστήρη.

 

Η εκδήλωση ξεκίνησε με ομιλία παρουσιάζοντας διεξοδικά εκείνη την εποχή, αμέσως μετά τη μεταπολίτευση, την μεγάλη Απεργία του ΄76 και τα γεγονότα επακολούθησαν, αλλά  και τη συμβολή του μεγάλου σκηνοθέτη Θόδωρου Μαραγκού στη διάσωση της ιστορικής μνήμης με τα ντοκουμέντα που κατέγραψε με την κάμερά του .

Αμέσως μετά,  στον Θόδωρο Μαραγκό αποδόθηκε τιμητική πλακέτα, εκ μέρους όλων των πολιτών του Δήμου μας, από τον Δήμαρχο κ.Τσαπουρνιώτη και στη συνέχεια προβλήθηκε η ταινία του ,"το ΧΡΕΟΣ" με αδημοσίευτα πλάνα από τη Μεγάλη Απεργία.

 

Ο Θόδωρος Μαραγκός με την Σύζυγό του, στην Πλατεία Μεταλλωρύχων Μαντουδίου

 

Απόδοση τιμητικής πλακέτας στον Θόδωρο Μαραγκό, από τον Δήμαρχο Γιώργο Τσαπουρνιώτη, εκ μέρους όλων των πολιτών του Δήμου Μαντουδίου-Λίμνης-Αγ.Αννας 

 48 χρόνια μετά...

Μια ιστορική και εμβληματική φωτογραφία της μεγάλης εξέγερσης των εργαζομένων το Μάρτη 1976. Γυναίκες και μικρά παιδιά στο Μαντούδι (θέση Σταυρός) μπροστά στα λεωφορεία, με τις αστυνομικές δυνάμεις !

Ολόκληρη η ομιλία (από Νίκος Σκουμπρής): 

 

Αγαπητέ κύριε Δήμαρχε, αγαπητοί συμπολίτες,

 Κυρίες και κύριοι προσκεκλημένοι,

Η σημερινή βραδιά είναι αφιερωμένη σε ένα πρόσωπο και σε έναν τόπο γεμάτο ιστορία :

Είναι αφιερωμένη, στον σπουδαίο σκηνοθέτη κ. Θόδωρο Μαραγκό,

ο οποίος στις μεγάλες στιγμές του Μαντουδίου, βρέθηκε στην περιοχή μας

και με την κάμερά του κατέγραψε τα γεγονότα της Μεγάλης Απεργίας του 1976.

Τότε που οι μεταλλωρύχοι μας, με τον αγώνα τους έκαναν το Μαντούδι

κέντρο και προπύργιο των εργατικών και κοινωνικών αγώνων.

 

Κυρίες και κύριοι,

Ο Θόδωρος Μαραγκός είναι σκηνοθέτης και σεναριογράφος του κινηματογράφου και της τηλεόρασης. Γεννήθηκε στα Φιλιατρά Μεσσηνίας.

Από το 1969 μέχρι σήμερα έχει σκηνοθετήσει περισσότερες από 20 ταινίες και ντοκιμαντέρ.

Οι ταινίες του είναι ανατρεπτικές.

Βλέπουν την κοινωνία από την πλευρά του αδύνατου και  έχουν σημείο αναφοράς την σύγκρουση με το "κατεστημένο".

Οι ταινίες του Θόδωρου Μαραγκού αποτελούν την αλογόμυγα που τσιμπά τα καπούλια της εξουσίας.

Είναι ταινίες που αποτέλεσαν σταθμό στον Ελληνικό Κινηματογράφο όπως

η εμβληματική  Μάθε παιδί μου Γράμματα 

καθώς και οι ταινίες:

·  Θανάση σφίξε κι άλλο το ζωνάρι σου    

·       Από που πάνε για τη χαβούζα 

με τον μεγάλο Θανάση Βέγγο

Έχοντας αυτό το ανήσυχο πνεύμα, ο νεαρός, τότε Θόδωρος Μαραγκός οσμίζεται το καζάνι της ιστορίας που βράζει, και με την κάμερα στο χέρι έρχεται στο Μαντούδι τον Μάρτη του 1976  και καταγράφει την μεγάλη Απεργία.

 

Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί συμπολίτες,

Αν θα μπορούσε να μιλήσει αυτή η πλατεία,

θα διηγούνταν ιστορίες, ένδοξες στιγμές,

θα αντηχούσαν οι ιαχές των εργατών,

θα μίλαγε για τις νίκες, τα όνειρα, τις απογοητεύσεις και μετά τη σιωπή.

Θα άκουγες το βογγητό του μόχθου,

Θα ‘βλεπες τους εργάτες να ανάβουν το πρωινό τσιγάρο,

πριν τους πάρουν τα FIMISCO για τις βάρδιες τους.

Κι αφού οι τοίχοι δεν μπορούν να μιλήσουν, έρχεται ο Θόδωρος Μαραγκός, «διασώζει» εκείνες τις στιγμές, και μας ξαναγυρνά 50 χρόνια πίσω, δείχνοντας ατόφια εκείνη την περίοδο της Ιστορία μας.

Και πριν αφήσουμε την κάμερα του Θόδωρου Μαραγκού, να μιλήσει, ας πούμε δυο λόγια για εκείνη την περίοδο, πιο πολύ για να μπούμε στο κλίμα και στα γεγονότα της εποχής.

Βρισκόμαστε στο 1976.

Το Μαντούδι και η ευρύτερη περιοχή, 

έχει αφήσει πίσω της τη ματωμένη δεκαετία του 1940 με τον πόλεμο και τον ακόμη σκληρότερο εμφύλιο,

έχει αφήσει την τραχιά δεκαετία του 1950 με τη φτώχια και τη μετανάστευση,

και πλέον από τα τέλη του 1960

έχουμε εισέλθει στον αστερισμό της μεταλλευτικής δραστηριότητας.

Το 1976, στο συγκρότημα Σκαλιστήρη απασχολούνται 4500 εργαζόμενοι και περίπου 700 στα Μεταλλεία Παπαστρατή.

Το εργατικό δυναμικό της περιοχής Μαντουδίου δεν επαρκεί

και τα λεωφορεία της FIMISCO κουβαλούν εργάτες

από τη Χαλκίδα μέχρι την Ιστιαία.

Και επειδή κι αυτοί δεν φτάνουν, εκατοντάδες, άνθρωποι από τη Θεσσαλία, την Ήπειρο, τη Μακεδονία, την Κύπρο, έρχονται στην περιοχή μας για να δουλέψουν εργάτες στα Μεταλλεία.

Τα κτήματα και οι παλιές δουλειές αφήνονται,

και όλοι, ή τουλάχιστον οι περισσότεροι δουλεύουν στο Έργο.

Όλη η περιοχή ζει από το εργοστάσιο.

Η μοίρα του τόπου εξαρτάται από το Έργο.

Το Μαντούδι εκτινάσσεται πληθυσμιακά.

Οι πρώην φτωχοί αγρότες που έγιναν εργάτες,

νοικιάζουν τα σπίτια τους, στους επίσης φτωχούς ανθρώπους

που ήρθαν από τις άλλες γωνιές της Χώρας για να δουλέψουν στα Μεταλλεία.

Το σταθερό μηνιάτικο μπαίνει σχεδόν, σε κάθε σπίτι.

Μιά και δυο και τρείς φορές, ανάλογα με τα άτομα που εργάζονται.

Πλέον ο πληθυσμός αυξάνεται και η οικονομία ευημερεί.

Το χρήμα γίνεται ευκολότερο.

Πίσω όμως από την ωραιοποιημένη εικόνα,

υπάρχουν μεγάλα προβλήματα και καλά κρυμμένα μυστικά.

Η περιοχή εξακολουθεί να παραμένει μια φτωχή

και απομονωμένη γωνιά της ελληνικής επαρχίας.

Καταθλιπτικά χωριά με χαμηλά σπίτια,

με μικρά και ανηλιαγα στενά και λασπωμένους δρόμους.

Χωρίς τις υποδομές σε Ιατρεία, Σχολεία, αθλητικά κέντρα, πολιτισμός

 Το μετεμφυλιακό κράτος

και στη συνέχεια το μεταχουντικό κράτος παρών.

Η ανάπτυξη των μεταλλείων από το 1947 στηρίχθηκε στα κεφάλαια της αμερικάνικης βοήθειας και του Σχεδίου Μάρσαλ

Το Συγκρότημα γιγαντώθηκε την περίοδο της δικτατορίας, με την οποία διατηρούσε προνομιακές σχέσεις.

Αποσπούσε δάνεια και ανταπέδιδε χρυσά τούβλα.

Οι συνθήκες εργασίας στα Μεταλλεία σκληρές και δύσκολες.

Ανύπαρκτοι κανόνες ασφαλείας, στα νταμάρια και στις στοές.

Εργατικά δυστυχήματα και νεκροί εργάτες.

Απόστρατοι σε καίριες θέσεις.

Ένοπλοι αστυνομεύουν τα εργοτάξια και ελέγχουν τους εργαζομένους .

Έλεγχος κοινωνικών φρονημάτων.

Τα χαρτιά από το φάκελο της Ασφάλειας, προϋπόθεση  για την πρόσληψη.

Πολιτικός έλεγχος, υπό το άγρυπνο βλέμμα του επιστάτη και του χωροφύλακα.

Όποιος μιλάει, σταμπάρεται και απολύεται.

 Παράλληλα εφαρμόζεται η τακτική του «διαίρει και βασίλευε».

·       Διαφορετικές αμοιβές στους εργαζομένους, ακόμη και της ίδιας ειδικότητας.

·       Παροχή επιδομάτων σε λίγους,

·       Χορήγηση ενοικίου και εξόδων διαμονής σε κάποιους

αλλά στους περισσότερους, μόνο το βασικό μισθό.

Ένα πλέγμα καταπίεσης και φόβου. Ήταν αυτό που στην περιοχή ονομάστηκε «Καθεστώς Σκαλιστήρη».

 

Πλέον, όμως, είμαστε στο 1976

Η χούντα έχει πέσει  

και ο ανεμοστρόβιλος της μεταπολίτευσης ανοίγει στόματα και συνειδήσεις.

 

Έτσι συγκροτούνται τα πρώτα μαζικά σωματεία εργαζομένων

που δεν ελέγχει η εργοδοσία,

τα οποία βέβαια ούτε αναγνωρίζει, ούτε δέχεται τους εκπροσώπους τους.

 

Στις 11 Γενάρη 1976 γίνεται γενική συνέλευση των μεταλλωρύχων. Αποφασίζουν πως αν δεν επιλυθούν τα αιτήματα που έχουν θέσει, θα κατέβουν σε απεργία που θα ορίσει το Δ.Σ. του Σωματείου.

 

Στις 18 Φλεβάρη 1976, οι εργάτες πραγματοποιούν την πρώτη 3ωρη στάση εργασίας, που αποτελεί την προετοιμασία της Μεγάλης Απεργίας.

Στις  28 Μάρτη του 1976, τα Διοικητικά Συμβούλια των Σωματείων

·       Μεταλλωρύχων,

          Οικοδόμων

·       Τεχνικού Προσωπικού

·       Οδηγών και χειριστών

συνεδριάζουν και αποφασίζουν να κηρύξουν απεργία  στις 29 του Μάρτη

με αιτήματα:

·       Ίσες αμοιβές, Ίδια δουλειά και ίδια μεροκάματα

·       Εξάλειψη των αδικιών και διακρίσεων

·       Καλύτερες συνθήκες δουλειάς

·       Αναγνώριση και σεβασμός στους αντιπροσώπους τους

·       Υπογραφή Τοπικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας

 Η Απεργία ξεκινά και είναι καθολική. Απεργούν 5.000 εργάτες.

 Όμως, απέναντί τους, δεν έχουν μόνο τον εργοδότη,

Έχουν και το Κράτος,  που στέλνει τις ειδικές δυνάμεις καταστολής.

 Η απεργία παίρνει διαστάσεις κοινωνικής σύγκρουσης

και γίνεται πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες της εποχής.

 Την Τετάρτη, 31 Μάρτη, γράφει,  η  εφημερίδα «Ριζοσπάστης» : «2η ΜΕΡΑ ΑΠΕΡΓΙΑΣ 5.000 ΜΕΤΑΛΛΩΡΥΧΩΝ. Αύρες, ελικόπτερα και "ειδικές μονάδες" για τους απεργούς στα μεταλλεία Σκαλιστήρη». Οι απεργοί έχουν κηρύξει απεργία διαρκείας γιατί η εργοδοσία αρνείται να υπογράψει τοπικές συλλογικές συμβάσεις με τους εργαζόμενους.

Οι εργάτες συγκεντρώθηκαν χθες μπροστά από τα τέσσερα εργοτάξια, ενώ αύρες …

ήταν εννιάμισι το πρωί όταν ο εισαγγελέας κ. Καράμπελας διέταξε τη διάλυση των απεργών μπρος από το ορυχείο του Σκαλιστήρη.

Οι "ειδικές" μονάδες άρχισαν να κινούνται. Τα χέρια των ανδρών της "ειδικής" μονάδας έπιασαν τις σκανδάλες των δακρυγονοβόλων, τα γκλομπς σηκώθηκαν. Οι εργάτες δεν πήγαν ούτε ένα βήμα πίσω. Ξάπλωσαν στο λασπωμένο χώμα. Πέρασαν λίγα λεπτά απόλυτης σιγής. Τελικά μπροστά στην αποφασιστικότητα των απεργών, οι αρμόδιοι έδωσαν εντολή στους αστυνομικούς να αποχωρήσουν. Ο χώρος τότε μπρος από τα ορυχεία σείστηκε από τις φωνές των απεργών. Η πρώτη μάχη είχε κερδηθεί.

Την Πέμπτη 1η Απρίλη 1976 η ίδια εφημερίδα γράφει ξανά: «Οι "ελεύθεροι πολιορκημένοι" του Σκαλιστήρη συνεχίζουν την απεργία τους». «Μαντούδι, Κάκαβος, Παρασκευόρεμα, Φούρνοι, Προκόπι είναι οι περιοχές όπου δεκάδες "αύρες", κλούβες και ροπαλοφόροι της χωροφυλακής προσπαθούν δύο μέρες τώρα να πτοήσουν τους απεργούς, χωρίς να το κατορθώσουν».

Και στο σχετικό δημοσίευμα μεταφέρονται λόγια εργατών:

«Με λένε Κώστα Καρατζά, είμαι εννιά χρόνια μηχανοδηγός, αλλά με βάζουν να κάνω το συντηρητή στα υποστηρίγματα των τούνελ. Λοιπόν είναι σάπια και με μια κλωτσιά γκρεμίζονται".

Ενώ ένας άλλος,  ο Παν. Τσαπέτης λέει :  Το λεν "υγρό τάφο". "Δουλεύω μέσ' το νερό. Τα κόκκαλά μου μουχλιάζουν κάθε μέρα".

"Ηρθε και ο Νομάρχης μια μέρα και μας είπε: «Γιατί παραπονείσθε είσαστε μέσα στα πεύκα, μέσα στο οξυγόνο".

"Οταν τα καταγγείλαμε όλα αυτά στο υπουργείο ήρθε για επιθεώρηση από αυτό κάποιος που ήταν πρώην διευθυντής του Σκαλιστήρη"»!

Το μεσημέρι της Παρασκευής 2 Απρίλη 1976, η αστυνομία εξαπολύει επίθεση, στο  Παρασκευόρεμα. «Οι αστυνομικοί πάνω από τις "αύρες" ετοιμάζονται. Δεκάδες βγαίνουν από τις κλούβες και παίρνουν τις θέσεις τους. Σε λίγο φθάνουν τρία πούλμαν με λίγους απεργοσπάστες και με τη συνοδεία αστυνομικών με αύρες. Η Επιτροπή των απεργών ζητάει να γίνει έλεγχος για να διαπιστωθεί εάν εκείνοι που μεταφέρονται είναι εργάτες του Σκαλιστήρη. Τα επεισόδια ξεκινούν.

Στο μεταξύ έχουν αρχίσει οι συλλήψεις εργατών. Μέσα σε δύο μέρες, από τις 1 μέχρι και τις 2 Απρίλη η Χωροφυλακή συλλαμβάνει 38 άτομα.

Στην περιοχή γεμίζει με μαύρες σημαίες. Καφενεία, παντοπωλεία και άλλα καταστήματα κλείνουν σ' ένδειξη διαμαρτυρίας για τις επιθέσεις και τις συλλήψεις.

Αντιπροσωπία πηγαίνει στον Υπουργός Εργασίας Κων/νο Λάσκαρη.

Όμως, μόνο υποσχέσεις και τίποτα άλλο.

Ήταν αυτός που θέσπισε τον αντεργατικό Νόμο 330, που ισχυρίστηκε ότι πλέον Δεν υπάρχει «εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο» και δήλωνε ότι  «Δεν θα επιτρέψομεν την πάλην των τάξεων».

Την επαύριο  Σάββατο 3 Απρίλη 1976, γράφει άλλη εημερίδα  : «Αιματηρός πετροπόλεμος στο Μαντούδι , 5.000 Απεργοί συγκρούονται με δυνάμεις Χωροφυλακής. Πολλές συλλήψεις και τραυματισμοί.  Εκρηκτική ατμόσφαιρα επικρατεί στο Μαντούδι της Εύβοιας. Οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα. Συμπλοκές σημειώνονται συνεχώς ανάμεσα στη Χωροφυλακή και στους μεταλλωρύχους. Υπάρχουν σοβαροί τραυματισμοί, καθημερινά γίνονται συλλήψεις. Αντιμέτωποι στην πολυήμερη αυτή διαμάχη είναι οι 5.000 μεταλλωρύχοι των Μεταλλευτικών επιχειρήσεων Μαντουδίου και οι άνδρες της Χωροφυλακής. Οι πρώτοι διεκδικούν αύξηση του ημερομισθίου και απόλυση των συνδικαλιστών που έχουν συλληφθεί. Οι δεύτεροι προσπαθούν να απελευθερώσουν τους χώρους από τους απεργούς για να δουλέψουν οι απεργοσπάστες….»

Ο υπουργός Δικαιοσύνης δηλώνει πως οι «νόμοι θα εφαρμοστούν αυστηρώς προς πάσαν κατεύθυνσιν». Και εννοεί βέβαια τους απεργούς…

Έτσι, στις 3 Απρίλη 1976, εκδίδεται διαταγή του Διοικητή της Χωροφυλακής Εύβοιας για «απαγόρευση πάσης συγκέντρωσης» στην περιοχή!

Απαγορεύονται οι συγκεντρώσεις στους δρόμους, στις πλατείες, στους ανοιχτούς χώρους των χωριών Μαντούδι, Προκόπι, Στροφυλιά, Κήρινθος, Σπαθάρι, Καλύβια και ειδικότερα σε απόσταση 500 μέτρων από τα εργοστάσια του Συγκροτήματος.

Μαζί με όμως με την αγριότητα της καταστολής, ξεσπά και ένα μεγαλειώδες κίνημα αλληλεγγύης.

Εργάτες του Παπαστρατή, πολίτες της περιοχής, άνδρες και γυναίκες, μεγάλοι και παιδιά ενισχύουν τα μπλόκα των απεργών του Σκαλιστήρη.

Φοιτητές κινητοποιούνται, κι έρχονται στην περιοχή φέρνοντας τρόφιμα και φάρμακα που συγκέντρωσαν.

Προοδευτικοί καλλιτέχνες σαν τον Θόδωρο Μαραγκό και σαν τον Μάνο Λοίζο καταφτάνουν στο Μαντούδι να συμπαρασταθούν στους απεργούς.

Σε αυτή την πλατεία, σε μια γωνιά, ο Μάνος Λοίζος παρέα με απεργών, τραγουδούν κι ονειρεύονται ότι θα μεθύσουνε τον ήλιο και ότι Δεν θα περάσει ο Φασισμός!

Σημαντική είναι επίσης η υποστήριξη των απεργών από τα κόμματα της τότε Αντιπολίτευσης.

Το μόλις πρόσφατα νομιμοποιημένο ΚΚΕ, και το νεοσύστατο, τότε, ΠΑΣΟΚ

στέλνουν υψηλόβαθμα κλιμάκια, με βουλευτές, στην περιοχή, προσπαθώντας να αποτρέψουν συλλήψεις των απεργών.

Κι αργότερα, χρησιμοποιούν δικηγόρους, στελέχη τους, για να υποστηρίξουν τους εργάτες στα δικαστήρια που ακολούθησαν.

Στις 4 και 5 Απρίλη, η πίεση στους απεργούς γίνεται εντονότερη. Ελικόπτερο του Συγκροτήματος Σκαλιστήρη πετά πάνω από τα χωριά της Κεντρικής Εύβοιας και ρίχνει  ανακοινώσεις με τις οποίες καλεί τους εργάτες να σπάσουν την απεργία. Ελάχιστοι πείθονται.

Στις 5 Απρίλη, ξεκινούν οι δίκες των συλληφθέντων απεργών, με τη διαδικασία του αυτόφωρου. «προς συμμόρφωση και παραδειγματισμό»

Εκείνη την ημέρα το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Χαλκίδας, καταδικάζει 4 απεργούς σε ποινή 7 μηνών χωρίς αναστολή.  Αν και άσκησαν έφεση οδηγήθηκαν στη φυλακή.

Ένας ακόμα απεργός καταδικάστηκε σε 13 μήνες φυλάκιση χωρίς αναστολή

και ένας άλλος σε 5 μήνες φυλάκιση με αναστολή.

Στις 6 Απρίλη, ακόμα 13 άτομα, καταδικάζονται σε 4μηνη φυλάκιση που όμως αφέθηκαν ελεύθεροι αφού άσκησαν έφεση.

Τελικά, μετά από όλη αυτή την απίστευτη αγριότητα κατά των απεργών,

την Τρίτη 7 Απρίλη 1976, οχτώ μέρες μετά το ξεκίνημα, η απεργία λήγει

χωρίς να ικανοποιηθεί κανένα από τα αιτήματα των εργαζομένων.

Το κράτος και οι μηχανισμοί του, ανακουφισμένοι, πανηγυρίζουν.

Η απεργία έσπασε, οι ταραξίες διαλύθηκαν.

Ο Νόμος και η Τάξη επανήλθαν στην περιοχή Μαντουδίου.

Το κράτος πανηγύριζε, διότι από ότι διαπιστώνεται, δεν συγκρούστηκαν οι απεργοί με την εργοδοσία, αλλά με το σύνολο της τότε κρατικής καταστολής.

5.000 χιλιάδες άοπλοι απεργοί,

απέναντι στις ειδικές δυνάμεις της Χωροφυλακής με 40 αύρες και 2.500 χωροφύλακες,

απέναντι σε Εισαγγελείς και Δικαιοσύνη που καταδικάζουν και φυλακίζουν απεργούς,

απέναντι στους Υπουργούς που κάλυπταν τον εργοδότη.

 Διαπιστώνεται, δηλαδή, ότι εκείνη την περίοδο, το Κράτος στην περιοχή μας, ήταν το Συγκρότημα Σκαλιστήρη.

Εκείνο, το σκοτεινό κράτος που οικοδομήθηκε από τους νικητές του εμφυλίου.

Που έγινε ακόμη σκοτεινότερο την περίοδο της χούντας

που δεν πρόλαβε, ούτε όμως και βιαζόταν να αλλάξει, μόλις ένα χρόνο μετά τη μεταπολίτευση. 

Ηττήθηκαν οι απεργοί του 1976,

αλλά στην πραγματικότητα ήταν οι ΗΤΗΜΜΕΝΟΙ ΝΙΚΗΤΕΣ,

γιατί είχαν το δίκιο με το μέρος τους.

 Το τι ακολούθησε μετά;;;

Ένα όργιο εκδίκησης προς γνώση και συμμόρφωση.

·       1400 απολύσεις με συνοπτικές διαδικασίες

·       κατασυκοφάντηση των απεργών.

·      Φόβος και τρομοκρατία εργαζομένων και κατοίκων

·    Δικαστήρια, ποινές και φυλακίσεις από την «τυφλή» Δικαιοσύνη.

 Κι από την άλλη πλευρά, τα λεωφορεία της FIMISCO γίνονται εκδρομικά και να μεταφέρουν υποχρεωτικά εργαζομένους στις προεκλογικές συγκεντρώσεις της τότε Κυβέρνησης.

Διότι, ως γνωστό, Το ένα χέρι, νίβει τ’ άλλο και τα δυο το πρόσωπο. Στην προκειμένη περίπτωση το γκουβέρνο.

Κυρίες και κύριοι.

Από την απεργία του 1976 πέρασαν 48 χρόνια.

Οι μικροί γίναμε μεγάλοι

Οι πρωταγωνιστές δεν ζουν πια

Όλα πια  έχουν περάσει στην Ιστορία.

Οι πρωταγωνιστές της Μεγάλης Απεργίας είναι οι 5.000 απεργοί.

Οι Εργάτες και οι Εργάτριες.

Εκείνοι που αψήφησαν το φόβο,

και Εκείνες που άφησαν το ζεμπίλι και στάθηκαν παλικαρίσια δίπλα στους άντρες και στα παιδιά τους.

Είναι η κοινωνία της Βορειοκεντρικής Εύβοιας που αγκάλιασε την Απεργία.

Στον κάθε ένα, στην κάθε μία από αυτούς,

οφείλεται Τιμή και Ευγνωμοσύνη.

 

Κυρίες και κύριοι.

Η πλειοψηφία των απεργών δεν ζει πια.

Κι η ζωντανή, προφορική μνήμη αρχίζει και ξεχωριάζει.

Πρωτότυπο υλικό υπάρχει ελάχιστο και βρίσκεται σε προσωπικά αρχεία.

Αν και το αναζήτησα για τις ανάγκες αυτής της εκδήλωσης,

δεν κατάφερα να βρω ανακοινώσεις και πρακτικά, των τότε Σωματείων.

Ακόμη και τα ονόματα των Σωματείων

·       Μεταλλωρύχων,

·       Οικοδόμων

·       Τεχνικού Προσωπικού

·       Οδηγών και χειριστών

που έλαβαν την απόφαση για την κήρυξη της Απεργίας, προήλθαν από δευτερογενή πηγή.

Ήθελα για την μνήμη της Ιστορίας να αναφερθούν τα ακριβή ονόματα των Σωματείων, καθώς και όλων εκείνων που συμμετείχαν στα Διοικητικά Συμβούλια και αποφάσισαν την Απεργία.

Και κάνω έκκληση, σε όποιον κατέχει τέτοιο υλικό να μας ενημερώσει, προκειμένου να εκτεθεί στο μουσειακό χώρο της Μεγάλης Οικίας, όποτε και όταν αυτός υλοποιηθεί.

Παρά ταύτα, και με τον σίγουρο κίνδυνο να αδικήσουμε,

λησμονώντας ανθρώπους με προσφορά, - και ζητάω προκαταβολικά συγνώμη για αυτό – η σημερινή συλλογική μνήμη, του Μαντουδίου, εστιάζει σε τρία ονόματα Μαντουδιανών πρωτεργατών, που δεν ζουν πια και αισθάνομαι την υποχρέωση να αναφέρω:

·       τον Μανώλη Δαμιανό,

·       τον Νίκο Γροντή

·       και τον Βασίλη Τάρλα

Κυρίες και κύριοι.

Πολλά άλλαξαν από τότε:

Η ζωή και οι συνθήκες.

Η Χώρα, που δεν έχει πια βιομηχανία και εργοστάσια

Το Μαντούδι, που είναι πια η σκιά εκείνης της εποχής,

Άλλα, πάλι Δεν άλλαξαν.

Δεν άλλαξε:

·       η υψηλή ανεργία,

·       οι κακοπληρωμένοι μισθοί, ειδικά στους νέους,

·       η ανάγκη του γνωστού για να βρεις δουλειά,

·       η αναξιοκρατία,

·       το αίσθημα της αδικίας

·     η νέα μετανάστευση, των παιδιών μας, στο εξωτερικό, για μια αξιοπρεπή ζωή.

 Άλλαξαν, όμως, εξυγχρονίστηκαν για την ακρίβεια,

οι τεχνικές όσων διαφεντεύουν αυτή τη Χώρα.

Τι να τις κάνεις τις δικτατορίες, όταν έχεις την τηλεόραση,

είπε ο Ουμπέρτο Εκο.

Γιατί να συγκρούεσαι, όταν ελέγχεις την πληροφορία;

Όταν η ενημέρωση, γίνεται επιχείρηση;

Όταν αλλάζεις το δημοσιογράφο, με παρουσιαστή;

Αλλάζεις τις λέξεις κι όλα είναι ευκολότερα :

Η εργασία γίνεται απασχόληση,

ο εργαζόμενος, συνεργάτης,

οι περικοπές μισθών, εξυγίανση,

τα δικαιώματα, αγκυλώσεις,

το δελτίο τροφίμων food pass,

το επίδομα φτώχιας Voutser,

ο σκεπτόμενος, ξεπερασμένος,

αυτός που διαμαρτύρεται, ταραξίας,

αυτός που διεκδικεί, μη συνεργάσιμος,

αυτός που χρωστά στεγαστικό δάνειο, κακοπληρωτής,

αυτός που χρωστά εκατομμύρια επενδυτής.

Δεν υπάρχει εναλλακτική λένε, αλλά δεν επιτρέπουν την απάντηση.

Τελικά, τι είναι σήμερα, εκείνη Απεργία;

Είναι η άυλη ιστορική και πολιτισμική κληρονομιά αυτού του τόπου

Ένας σταθμός στην ιστορία του εργατικού κινήματος.

Μια γερή κλωτσιά στο στομάχι της εξουσίας,

Μια περίοδος αξιοπρέπειας, αντίστασης και ηρωισμού,

Μόνο αυτό;;

Κατά την άποψη μου γεγονότα που ενέπνευσαν ανθρώπους και γενιές,

αποτελούν τα σημάδια στην πυξίδα της Ιστορίας.

Ένα τέτοιο σημάδι, στην πυξίδα αυτής της Χώρας

είναι και η Μεγάλη Απεργία του 1976

Είναι μια βαθιά χαρακιά στην συλλογική μας μνήμη.

Ένα φωτεινό σημάδι στην πυξίδα της Ελλάδας,

που δείχνει το δρόμο της αξιοπρέπειας και του ήθους.

 Σας ευχαριστώ!